Giảng dạy học sinh trung học

Sau khi bạn đã xác định được khả năng học tập của các em. Tiếp đến bạn thấu hiểu tâm lý chúng bằng cách nào đây?

Hãy xưng hô và giao tiếp đúng kiểu

Đối tượng của chúng ta là học sinh trung học. Bạn nên hiểu rằng đây là thời điểm chúng ta khó xác định tâm lý chúng nhất, vì đây là thời điểm chúng bắt đầu dậy thì. Đặc điểm chung của giai đoạn này là chúng thường ít gần gũi với ba mẹ và thường thích thể hiện mình, thích khẳng định mình, vì trong suy nghĩ của các em, các em bắt đầu trở thành người lớn. Và đây cũng là thời điểm các em dễ trở nên sa ngã nhất.

Thời gian này trong mắt chúng, bạn bè là nhất, thế nên bạn cần trờ thành một người bạn của chúng, càng gần gũi càng tốt. Hãy xưng bằng anh chị và gọi chúng bằng em để chúng cảm thấy bạn gần gũi như một người bạn, người mà chúng có thể an tâm chia sẻ mọi thứ. Bạn nên biết đối với chúng 1 lời nói của bạn bè có sức nặng gấp 5 lần so với giáo viên và gấp 10 lần so với ba mẹ chúng. Và lời khuyên của tôi là hãy trở thành bạn bè chúng, trở thành thần tượng của chúng ( bằng cách nào thì tôi đã chia sẻ rồi, hãy trở nên am hiểu lĩnh vực mà chúng quan tâm, yêu thích và hãy đồng cảm với chúng)

Hãy giúp chúng nuôi dưỡng ước mơ

Và vào thời gian này, chúng đã bắt đầu hình thành ý thích hướng nghiệp mặc dù nghe có vẻ ảo tưởng đại loại như em thích làm tổng thống mỹ hay điệp viên 007 qua trung quốc bắn nhau hay em thích làm ca sĩ hàn quốc cho đẹp chai, hay làm hacker phá sập mạng…dù thế nào thì bạn cũng dừng nên cười vào mặt chúng rồi nói sự thật phũ phàng của cuộc đời, đó chẳng phải là thời gian đẹp nhất của con người sao? Bạn hay nên tận dụng biến thành động lực để thúc đẩy chúng phải học tập hết mình.

Hãy chỉ là 1 hoa tiêu đừng trở thành người đưa đò

Ở độ tuổi này, chúng đã có khả năng tư duy cao, biết phân tích và tổng hợp vấn đề nên nhiệm vụ của bạn là hãy hình thành cho chúng phương pháp học là chủ yếu.

Hãy chỉ cho chúng cách để giải 1 bài toán, lý, hóa…hay cách để viết 1 câu tiếng anh theo cấu trúc. Hãy gợi ý để chúng làm và cố gắng đừng hướng dẫn một cách chi tiết. Vì như thế về sau chúng sẽ thụ động không chịu suy nghĩ và chỉ ngồi chờ bạn giải. Nên ngay từ đầu, hãy xác định với chúng rằng bạn chỉ gợi ý, chỉ chúng cách tìm dữ kiện và phân tích câu hỏi. Còn lại, giải như thế nào thì hãy tự lo nhé cưng.

Một số dạng học sinh bạn có thể gặp

Và một điều nữa bạn nên biết là ở độ tuổi này đã có sự phân hóa thái độ đối với các môn học. Nghĩa là chúng thích hoặc không thích môn học nào đó, và chúng cảm thấy cần hoặc không cần học môn đó và điều đó tùy thuộc vào sở thích, và hứng thú của các em. và điều đó cũng khiến các em học tốt hay học yếu 1 môn học.

Qua nhiều thời gian đi dạy chúng tôi nhận thấy rằng: có 3 lý do chủ yếu khiến các em học yếu 1 môn nào đó

1 là do các em không có khả năng tư duy môn này

Đây là những em không có khả năng tư duy tốt trong 1 lĩnh vực nào đó. Trong trường hợp này thì rất khó cho chúng ta, tôi đã dạy 1 vài trường hợp như có em dù đọc nhiều sách, cho viết rất nhiều văn nhưng vẫn không tài nào viết văn một cách mạch lạc, bay bổng cả, hay có em dù tôi cho làm rất nhiều bài tập toán, hướng dẫn rất chi tiết kỹ năng phân tích và nhận biết nhưng vẫn không thể tính toán tốt và giải bài tập được.

Nhưng thường những em này đều rất giỏi ở lĩnh vực khác như thể thao hay vẽ hay thiết kế. Thường trong những trường hợp này tôi chỉ yêu cầu em cố gắng làm được những dạng cơ bản nhất, hiểu được nội dung chính nhất của môn học để đạt tầm 6,7đ mà thôi

Bạn chỉ cần dạy lại kiến thức trên trường, cho các em làm lại những bài tập trên trường (áp dụng chiêu thức mưa dầm thấm lâu) và những bài tập tương tự như vậy là đủ (áp dụng chiêu thức cần cù bù thông minh)

2 là do các em bị mất căn bản và bị gắn mác là ngu bẩm sinh

Đây là những em học được môn đó nhưng do trong quá khứ bị mất căn bản học theo nổi nên chán bỏ học môn đó luôn hoặc bị gắn mác là mình dốt. Ví dụ tôi có 1 học trò bị bạn bè và thầy cô lớp dưới thậm chí đôi khi là cả ba mẹ mặc định là em rất dốt môn toán dù rằng tôi thấy em suy luận vấn đề rất tốt chính vì thế các em nghĩ rằng em ngu rồi nên học cũng vô ích. Vì thế như tôi đã nói, giúp các em lấy lại căn bản từ từ và không ngừng động viên, dán cho các em cái mác học giỏi.

Và bạn có biết 1 lời khen đúng thời điểm có thể làm thay đổi cả một đời người không?

Tôi từng có một học trò bị mất căn bản môn toán, tôi nhận dạy em khi em hoàn toàn chẳng biết gì về toán học. Sau khi truyện trò với em thì tôi được biết rằng là trên trường thầy bảo em là em dốt toán bẩm sinh rồi, bạn bè thì cười nhạo, về nhà thì bố cũng chửi em là ngu. Chính vì thế em mang cái tư tưởng trong đầu là thì mình ngu rồi có học được nữa đâu mà học thế nên em kệ bỏ mặc luôn muốn ra sao thì ra, tôi nói với em rằng tôi hiểu cảm giác của em, ngày xưa tôi cũng ngáo ngơ như em nên tôi hiểu nhưng em hãy thử làm hết sức lần nữa xem, và rồi tôi bắt đầu dạy cho em từ những cái căn bản nhất và với những lời động viên, khích lệ, em dần dần làm được vài bài toán và lấy lại tự tin cho mình. Và sau mỗi buổi học, tôi đều vỗ vai em và nói rằng “em là đứa thông minh và em học rất tốt môn toán, chỉ là em chưa chịu học nó mà thôi” và mỗi ngày tôi đều dán mác học giỏi cho em, thay đổi định kiến cho em và em hiện giờ đã đăng ký thi olimpic toán.

3 là do các em không nhận thấy tầm quan trọng của môn học

Điều này thường thấy ở những em khá nhạy bén, khi bạn hỏi tại sao em không thích học môn này bạn sẽ nhận thấy hàng loạt các câu hỏi đoại loại như: “này anh em chẳng hiểu học môn toán làm quái gì? Tại sao cứ phải sin với chả cos. Pitago với chả viete em có xây kim tự tháp đâu?” “Này em không thể hiểu được học môn văn làm chi nhỉ? Em có trở thành nhà văn đâu nhi?” “Em gét môn hóa, học nó để làm gì? Dù gì thì em có làm nhà hóa học đâu, em hỏi người lớn chẳng ai biết H₂0 là cái quái gì mà vẫn uống nước ầm ầm đấy thôi?” “em chẳng hiểu học môn sử làm gì, quá khứ thôi mà để nó trôi qua đi, nhắc lại làm gì? Em thích vẽ cơ”.v.v…

Quả thật trước những câu hỏi đó tôi thấy rất mắc cười nhưng cũng rất thông cảm với các em. vì ngày xưa tôi cũng thế. Mà khoan! Đừng nói với tôi là bạn cũng đang mang suy nghĩ đó đấy nhé? Khi đó bạn nên giải đáp thắc mắc cho các em rằng thật ra học các môn đó đều có mục đích phát triển tri thức cho các em cả ví dụ em học toán chẳng phải để ứng dụng chúng vào cuộc sống sau này mà là để kích thích khả năng tư duy, suy luận của các em giúp các em tăng chỉ số IQ lên. Còn học môn văn giúp các em có khả năng diễn đạt vấn đề, học cách xây dựng cảm xúc giúp các em tăng chỉ số EQ. Học anh văn giúp các em biết thêm ngoại ngữ mới, em không thích du lịch nước ngoài à, hay học các môn lý, hóa giúp các em có những kiến thức cơ bản nhất về vật chất (sau này còn lấy le với người khác chứ)…bạn hãy giải thích cụ thể rằng các em được lợi ích gì khi học những môn này. Có thể chúng sẽ suy nghĩ lại và có thái độ tích cực hơn. Chứ một khi chúng đã chán rồi thì bạn có nói cỡ nào chúng cũng chẳng them nghe.

Ngọt ngào nhưng ngiêm khắc

Và 1 điều nữa ở tuổi này chúng rất thích nói ngọt. Sự nóng giận đối với chúng thường mang lại kết quả tồi tệ. Thế nên lời khuyên của tôi là hãy ngọt ngào với chúng tuy nhiên hãy nghiêm khắc nếu chúng giở trò. Tôi muốn nhấn mạnh là nghiêm khắc chứ không phải nóng giận nhé.

Và động viên, khích lệ và tạo động lực ở thời điểm này mang lại hiệu quả rất cao. Hãy tận dụng chúng. Bạn thúc đẩy các em bằng ước mơ của chúng. Hãy giúp chúng xây dựng mục tiêu và từng bước hoàn thành nó. Hãy chia mục tiêu chính thành nhiều mục tiêu nhỏ và đơn giản thì khi chúng hoàn thành được mục tiêu nhỏ chúng sẽ có động lực và niềm tin để thực hiện mục tiêu tiếp theo và khi đó đừng tiếc vài lời khen và động viên thưởng cho chúng.

Và thêm 1 điều nữa tôi muốn bạn lưu ý là thời gian tập trung tối đa của các em tiểu học chỉ khoảng 30-35p. vì thế hãy cho các em giải lao mỗi 35p và cho các em được vươn vai và chạy nhảy nhưng hãy luôn đảm bảo chúng đang trong tầm mắt bạn.

Một số gợi ý giúp bạn có thể giúp bạn tìm ra phương pháp dạy phù hợp chúc các bạn dạy tốt, ươm mầm cho tương lai việt!

Trung tâm gia sư Tiềm Năng chúc các bạn thành công với công việc của mình.

Thân Chào!